O PROJEKCIE
We wspomnieniach przeszłość ożywa na nowo. Opowieści budzą wyobraźnię. Nie są zbiorem dat i faktów, ale emocjonalnymi obrazami pomagającymi przenieść się w przeszłość. Relacje ustne są nieocenionym źródłem dla rekonstrukcji naszej „najbliższej historii”. Dają możliwość spojrzenia na przeszłość z wielu perspektyw, często bardzo odmiennych. Nie chcemy ustalać jednej właściwej wersji wydarzeń. Chcemy je zachować od zapomnienia, póki mamy taką możliwość. Póki jeszcze mamy kogo zapytać o tę odległą, coraz częściej zapominaną przeszłość.
„Mikrohistorie” są międzypokoleniową inicjatywą, której celem jest zwiększenie aktywnego uczestnictwa rzeszowian w kulturze poprzez wspólne odkrywanie historii Rzeszowa w relacjach jego najstarszych mieszkańców i pamiątkach rodzinnych oraz współtworzenie cyfrowego archiwum społecznego. Projekt został skoncentrowany na społeczności lokalnej i wzmacnianie postawy partycypacyjnych. Głównym założeniem inicjatywy jest pobudzenie mieszkańców do działania na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. Jak również umożliwienie im dzieleniem się swoim dziedzictwem z innymi oraz przyczynienie się do ocalenia od zapomnienia nieudokumentowanych dziejów miasta. Chcieliśmy, aby nasza inicjatywa stała się bodźcem do nawiązywania relacji międzypokoleniowych i pretekstem do rozwoju kompetencji medialnych, społecznych i dziennikarskich.
W ramach projektu stworzyliśmy pod adresem www.ras.rzeszowska.org.pl platformę internetową pn. „Rzeszowskie Archiwum Społeczne”, która stanowi repozytorium zebranych archiwaliów. Zebraliśmy grupę archiwistów społecznych (wolontariuszy zbierających wspomnienia i pamiątki), dla których zrealizowaliśmy warsztaty rozwojowe. Zorganizowaliśmy trzy społeczne zbiórki wspomnień i pamiątek oraz dwa spotkania genealogiczne dla mieszkańców Rzeszowa i okolic. Przeprowadziliśmy nagrania dokumentalne z rzeszowskimi seniorami. Przygotowaliśmy uroczysty wernisaż promujący wystawę „Rzeszowskie mikrohistorie”, w której połączyliśmy tradycyjne wydruki fotograficzne z technologią rozszerzonej rzeczywistości (AR), dzięki wykorzystaniu bezpłatnej aplikacji HP Reveal dostępnej w urządzeniach mobilnych. Powstała także niniejsza publikacji oraz film projektowy, który został opublikowany na stronie www.rzeszowska.org.pl.
Idea „Rzeszowskiego Archiwum Społecznego” polega na jednoczeniu społeczności lokalnej wokół wspólnego dziedzictwa poprzez otwartość zasobów i otwartość na współpracę. Portal RAS jest multimedialną bazą materiałów archiwalnych i źródłem historii mówionej osób związanych z Rzeszowem i województwem podkarpackim. Umożliwia dzielenie się wspomnieniami i archiwaliami w formie tekstu, obrazu, dźwięku i filmu.
Misją RAS jest aktywne działanie na rzecz ratowania i ochrony dziedzictwa kulturowego, a celem – pozyskiwanie, zabezpieczanie, opracowanie i udostępnianie materiałów wchodzących w skład niepaństwowego zasobu archiwalnego.
Czas realizacji: 1 maja – 14 grudnia 2018
Miejsce realizacji: Rzeszów
Partnerzy: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, Fundacja Aparat Caffe, Archiwum Państwowe w Rzeszowie i Estrada Rzeszowska
Koordynator projektu: Ilona Dusza Kowalska
Koordynator merytoryczny: Monika Drzymała
Finansowanie: Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”
PROGRAM PROJEKTU
WARSZTATY | Zostań dokumentalistą lokalnych mikrohistorii
13 i 14.08.2018, godz. 9:00 – 15:00, Pracownia Digitalizacji Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie
Zanim Fundacja Rzeszowska przystąpi do zbierania wspomnień mieszkańców Rzeszowa dla zainteresowanych osób zostaną zorganizowane specjalistyczne warsztaty w dniach 13 i 14 sierpnia 2018 r. w godz. 9:00-15:00 w Pracownia Digitalizacji Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie. Uczestnicy warsztatów poznają zagadnienia archiwistyki społecznej, metody prowadzenia domowych archiwów, digitalizacji i upubliczniania archiwaliów, prowadzenia wywiadów i dokumentacji z zakresu historii mówionej. Warsztaty są podzielone na dwa spotkania tematyczne. W części pierwszej pt. „Wywiad. Jak słuchać, by usłyszeć” będą udzielane wskazówki dotyczące przygotowania się do wywiadu m.in. z osobami starszymi, tworzenia arkuszy wywiadów oraz prowadzenia i rejestrowania spotkania z darczyńcami wspomnień pod względem psychologicznym i technicznym. Drugie spotkanie pn. „Co zrobić, aby inni usłyszeli?” to praktyczne ćwiczenia z zasad opracowywania i wykorzystywania zebranych relacji, wykorzystania bezpłatnego oprogramowania do katalogowania archiwaliów, obróbki plików audio i video, budowania i wykorzystywania portalu Rzeszowskie Archiwum Społeczne. Obowiązkowym zadaniem uczestników po warsztatach będzie opracowanie co najmniej jednej relacji świadka historii i udostępnienie jej w Rzeszowskim Archiwum Społecznym. Udział w warsztatach jest bezpłatny. Obowiązują zapisy.
AKCJA SPOŁECZNA | Zbiórki wspomnień i pamiątek mieszkańców Rzeszowa i okolic
8.09.2018, 2.10.2018, 6.11.2018, Atelier Aparat Caffe przy ul. Grunwaldzkiej 24 w Rzeszowie
Fundacja Rzeszowska we współpracy z Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Rzeszowie, Atelier Aparat Caffe oraz Estradą Rzeszowską, w ramach społeczno-dokumentalnej akcji „Zbiórka wspomnień” zaprasza mieszkańców Rzeszowa i okolic do podzielenia się swoimi pamiątkowymi zdjęciami i wspomnieniami poprzez bezpłatną digitalizację. Pamiątki będą opracowywane na miejscu w Atelier Aparat Caffe, w czasie trwania zbiórki. W wyjątkowych sytuacjach, jeśli proces ten zajmie więcej czasu, organizatorzy proszą o pozostawienie pamiątek za pokwitowaniem. Grupa wolontariuszy pod czujnym okiem koordynatora merytorycznego będzie digitalizować i opracowywać pamiątki darczyńców wspomnień, prowadzić wywiady oraz uzupełniać dokumentację związaną przekazaniem pamiątek. Efekty zbiórek będą dostępne na internetowej platformie Rzeszowskiego Archiwum Społecznego, które powstaje w ramach projektu „Mikrohistorie”. Planowana jest też interaktywna wystawa prezentująca w części zebrane archiwalia.
SPOTKANIA | Otwarte spotkania genealogiczne
14.09.2018 (piątek), 28.09.2018 (piątek), godz. 17:00 – 18:30, Atelier Aparat Caffe przy ul. Grunwaldzkiej 24 w Rzeszowie
Dla osób pragnących pogłębiać swoją wiedzę w zakresie pozyskiwania informacji na temat swoich przodków organizowane są dwa otwarte spotkania genealogiczne w Atelier z panem Markiem Gieroniem – Kierownikiem Oddziału Informacji i Udostępniania Archiwum Państwowego w Rzeszowie. Pierwsze spotkanie w temacie „Jak szukać własnych korzeni?” będzie dotyczyło metod odszukiwania informacji o swoich przodkach. Drugie spotkanie pn. „Poszukiwania przodków. Studium przypadku„, o charakterze warsztatowym, będzie poświęcone analizie poszukiwań konkretnych przodków uczestników spotkania. Udział w spotkaniach jest bezpłatny. Liczy się kolejność przyjścia. Nie obowiązują zapisy.
DOKUMENTACJA | Wywiady filmowe z rzeszowskimi seniorami
1.08.2018 – 15.11.2018, Rzeszów i okolice
W ramach projektu „Mikrohistorie” zostanie wytypowana w drodze konsultacji z rzeszowskimi instytucjami kultury lista seniorów, do których zespół projektowy zwróci się z prośbą o udzielenie filmowego wywiadu dokumentującego wspomnienia historyczne istotne z perspektywy dokumentacji historii i kultury Rzeszowa. Seniorzy, którzy zostaną darczyńcami wspomnień zostaną również poproszeni o udostępnienie pamiątkowych fotografii i materiałów dokumentalnych. Każdy z dokumentalistów lokalnych historii, który uczestniczył w warsztatach będzie mógł uczestniczyć w nagrywaniu relacji z darczyńcami wspomnień z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu filmowego pod okiem specjalisty – Kuby Kowalskiego. Planowane jest zebranie 15 wywiadów. Nagrania we fragmentach zostaną udostępnione w platformie Rzeszowskiego Archiwum Społecznego oraz będą stanowić bazę filmu projektowego.
PLATFORMA WWW | Rzeszowskie Archiwum Społeczne
Odkrywaj. Ucz się. Korzystaj. Poszukuj. Dziel się.
Fundacja Rzeszowska zachęca do odkrywania rzeszowskich mikrohistorii zebranych formie tekstów, filmów, dźwięków, zdjęć i grafik i udostępnianych na platformie www Rzeszowskiego Archiwum Społecznego, które będzie stanowić repozytorium pozyskanych w trakcie projektu archiwaliów, a także po jego zakończeniu. Repozytorium będą tworzyć członkowie zespołu projektowego, wolontariusze oraz sympatycy inicjatywy. Portal będzie zawierał opcję rejestracji i logowania użytkowników, którzy będą chcieli samodzielnie dodać lub modyfikować zasoby (skany fotografii i dokumentów, nagrania audio, opracowania tekstowe). Samodzielnie dodane materiały zostaną opublikowane po ich zatwierdzeniu przez moderatorów z zespołu projektowego. Archiwalia będą mogły zostać powtórnie wykorzystane, dzięki udostępnieniu zasobów na licencji Creative Commons BY-NC Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 3.0 Polska . Udostępnianie zasobów portalu będzie dostosowywane również do urządzeń mobilnych oraz w wersji dla osób niedowidzących wg standardu WCAG.
WYSTAWA | Rzeszowskie mikrohistorie
Uroczystym podsumowaniem projektu będzie wernisaż interaktywnej wystawy „Rzeszowskie mikrohistorie”, który odbędzie się w Atelier Aparat Caffe w listopadzie 2018 r.
MEDIA O PROJEKCIE
- 19 grudnia 2018 – Ruszył portal Rzeszowskie Archiwum Społeczne – TVP3 Rzeszów
- 13 grudnia 2018 – Startuje Rzeszowskie Archiwum Społeczne – Radio Via
- 28 września 2018 – Jak stworzyć drzewo genealogiczne? Jak szukać własnych korzeni? – TVP3 Rzeszów
- 16 września 2018 – Jak stworzyć drzewo genealogiczne? – Radio Via
- 13 września 2018 – Spotkania genealogiczne – TVP3 Rzeszów
- 12 września 2018 – Chcesz stworzyć drzewo genealogiczne, ale nie wiesz jak zacząć? Dowiesz się tego 14 września – nowiny24.pl
- 12 września 2018 – Jak stworzyć drzewo genealogiczne? Fundacja Rzeszowska zaprasza na spotkania genealogiczne – Rzeszow-news.pl
- 9 września 2018 – Ocalmy wspomnienia. Nietypowa zbiórka archiwaliów – TVP3 Rzeszów
- 7 września 2018 – Pierwsza zbiórka wspomnień – TVP3 Rzeszów
- 5 września 2018 – Fundacja Rzeszowska zaprasza na zbiórkę wspomnień oraz fotografii o Rzeszowie i mieszkańcach – nowiny24.pl
- 5 września 2018 – Zbiórka wspomnień i fotografii mieszkańców Rzeszowa i okolic – wimbp.rzeszow.pl
- 24 sierpnia 2018 – Powstaje Rzeszowskie Archiwum Społeczne – archiwa.org
- 13 sierpnia 2018 – Lotnictwo na Rzeszowszczyźnie. Fundacja Rzeszowska zbiera wspomnienia o historii lokalnej awiacji – lotniczepodkarpackie.pl
- 6 sierpnia 2018 – Fundacja Rzeszowska zachęca do udziału w projekcie „Mikrohistorie”. Poszukuje dokumentalistów – Naszemiasto.pl
- 3 sierpnia 2018 – Rzeszów: Stwórz lokalne mikrohistorie. Rusza nowy projekt Fundacji Rzeszowskiej – Radio ESKA
- 2 sierpnia 2018 – Ruszyły rzeszowskie „Mikrohistorie”. Fundacja Rzeszowska poszukuje dokumentalistów – Rzeszow-news.pl